جوش صورت چیست؟
یکی از اختلالات پوستی که از سنین نوجوانی شروع می‌شود و تا انتهای جوانی یا حتی میانسالی ادامه می‌یابد، جوش صورت یا آکنه است که برای درمان آن باید ابتدا از جوش بودن عارضه مطمئن شد؛ زیرا بسیاری از ضایعات پوستی شبیه به جوش صورت هستند و با آن اشتباه گرفته می‌شوند.
به طور کلی انواع جوش صورت در نواحی مختلفی از بدن مانند اطراف بینی، پیشانی، چانه، قسمت‌های فوقانی پشت بدن، سینه و شانه‌ها که دارای غدد سباسه هستند، نمایان می‌شوند.
انواع جوش صورت
اغلب مردم در طول زندگی با عارضه پوستی جوش یا آکنه مواجه شده‌اند که این موضوع در سنین نوجوانی شایع‌تر است اما ابتلا به آن در بزرگسالان هم دیده شده است.
علت جوش صورت در افراد متفاوت بوده اما به طور کلی، جوش‌ها زمانی بر روی پوست ظاهر می‌شوند که منافذ پوست بسته شده و چربی پوست راهی برای خروج پیدا نکرده است.
برای درمان انواع جوش یا آکنه، محصولات مراقبت پوست و داروهای موضعی متنوعی تولید شده‌اند و انواع ماسک برای جوش صورت هم در این زمینه کاربرد دارند.
جوش صورت چگونه شکل می گیرد؟
هنگامی که فولیکول های مو با چربی و سلول های مرده پوست بسته می شوند، وضعیتی برای پوست رخ می دهد که به آن آکنه می گوییم.
در این شرایط، معمولا جوش های سر سیاه، سر سفید و جوش قرمز التهابی روی صورت، پیشانی، سینه و بالای کمر و شانه ها پدیدار می شوند. هر چند آکنه اغلب در دوره نوجوانی شایع است، اما افراد در تمام سنین نیز آن را تجربه می کنند. حتی در بزرگسالی.
از انواع آکنه یا جوش صورت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
جوش سر سیاه صورت
یکی از انواع جوش صورت، جوش یا آکنه سر سیاه است و زمانی ظاهر می‌شود که منافذ باز پوست با ترکیبی از سلول‌های مرده پوست و چربی اضافه‌ای که توسط غده‌های چربی ترشح می‌شود، مسدود شده‌اند. این جوش‌ها، منافذ باز دارند و اکسید شدن در سطح این منافذ سبب تیرگی آن خواهد شد.
برای درمان آکنه سر سیاه، می‌توان از محصولات موضعی پوست حاوی سالیسیلیک اسید و بنزوئیل پروکساید استفاده کرد و باید از ترکاندن و فشار دادن آن خودداری کرد؛ زیرا این کار سبب التهاب پوست و ایجاد اسکار (جای جوش) خواهد شد.
جوش سر سفید صورت
یکی از شایع‌ترین انواع آکنه صورت، جوش سر سفید است که در این حالت منافذ پوست با لایه‌ای نازک از پوست پوشیده شده و در نتیجه سبب بروز توده ای برآمده از مواد زیر سطح پوست می‌شود.
این جوش‌ها از خفیف‌ترین نوع جوش‌های پوست بوده که با انواع محصولات مراقبت پوستی مناسب (حاوی بنزوئیل پروکساید) و داروهای موضعی درمان می‌شوند.
ندول
آکنه ندولار شامل غده های زیر پوستی قرمز رنگی است که به صورت عمیق در زیر سطح پوست ایجاد می‌شود. آکنه ندولار معمولا نتیجه تجمع باکتری پروپیونی است که باعث عفونت دردناک در داخل منافذ پوست می‌شود.
این باکتری به بافت‌های اطراف آسیب زده و ندول را ایجاد می‌کند. این عارضه را از طریق آنتی بیوتیک درمان می‌کنند. البته در موارد حادتر که مشکل از طریق دارو حل نمی‌شود، پزشک متخصص از لیزر استفاده می‌کند.
ندول‌ها از انواع حاد و عفونی جوش صورت محسوب می‌شود که ممکن است از خود اسکار و لکه پوستی به جای بگذارند.
پاپول
این نوع جوش که به آن سفت دانه نیز می‌گویند زمانی ایجاد می‌شود که چربی اضافه پوست با یک باکتری به نام پروپیونی یا باکتری آکنه در منافذ پوست به هم می‌رسند.
ترکیب باکتری و چربی به نوعی سرریز کرده و باکتری به بافت‌های اطراف نفوذ می‌کند. به همین دلیل پاپول یک عارضه عفونی در پوست به حساب می‌آید.
پاپول بافت سفتی داشته و تا نیم سانتی‌متر عمق دارد. این عارضه از طریق محصولات طبیعی آنتی باکتریال قابل درمان است.
پاسچول
این نوع جوش مرکز سفید رنگ دارد که با بافت قرمز رنگ احاطه شده است. پاسچول با عنوان چرک دانه نیز شناخته می‌شود زیرا از چرک و آلودگی سفید یا زرد رنگ انباشته شده است.
پاسچول درست مانند جوش سرسفیدی به نظر می‌رسد که بزرگ و مزمن شده است. این عارضه معمولا در ناحیه قفسه سینه، صورت یا پشت یافت می‌شوند.
پاسچول در واقع نتیجه منافذ مسدود شده‌ای است که آلوده می‌شود. این نوع جوش صورت همچنین میتواند ناشی از تغییرات هورمونی در بدن باشد. پاسچول بسیار به پاپول شبیه است.
البته پاسچول حاوی مایع زرد رنگی است که در پاپول وجود ندارد. پاسچول‌ها باعث گسترش باکتری‌ها می‌شود، بنابراین سعی نکنید آن‌ها را فشار دهید.
فقط پزشک متخصص میتواند این جوش را تخلیه کند. معمولاً همان درمانی که برای پاپول تجویز می‌شود، بر روی پاسچول نیز اثرگذار است. یکی از این درمان‌ها آنتی‌بیوتیک است.
کیست
آکنه کیستیک شدید ترین شکل آکنه است و همچنین نتیجه عفونت عمیق درون پوست محسوب می‌شود. کیست‌های آکنه بزرگ، قرمز، ملتهب و دردناک بوده که پر از عفونت است.
کیست‌ها نرمتر از ندول‌ها هستند زیرا آن‌ها پر از عفونت بوده و پوست اطراف را نیز در برگرفته‌اند. آکنه کیستیک سخت‌ترین نوع جوش صورت برای درمان نیز به حساب می‌آید.
متخصص پوست میتواند برای درمان کیست‌ها از داروهایی مانند آنتی بیوتیک استفاده کند. همچنین بعضی پزشکان با هدف کاهش سطح آندروژن و درمان آکنه کیستیک از داروهای هورمونی کمک می‌گیرند. با این حال این درمان فقط برای زنان قابل انجام است.
جوش صورت دوران قاعدگی
یکی از مواردی که در ارتباط با زمان بروز آکنه مطرح می‌شود جوش‌های دوران قاعدگی است که عموماً برای بسیاری از خانم ها ناخوشایند است و حدود 50 تا 80 درصد از خانم‌ها در دوران پیش از قاعدگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در طول چرخه قاعدگی سطح هورمون‌های بدن نوسان های گاه شدید پیدا می‌کنند به گونه‌ای که قبل از تاریخ شروع قاعدگی تولید پروژسترون در بدن کاهش پیدا می‌کند.
در مقابل سطح استروژن(هورمون‌های جنسی) افزایش می‌یابد؛ این نوسان و به هم خوردگی هورمون‌ها و عدم تعادل آن در بدن منجر به تحریک فعالیت غدد چربی می‌شود در نتیجه تولید سبوم بیش از حد میتواند منافذ پوست شما را مسدود کرده و موجب ایجاد آکنه شود.
این نوع از آکنه‌ها که به آکنه دوره‌ای معروف هستند معمولا در امتداد خط فک،اطراف ناحیه چانه،گردن و گونه‌های شما بروز پیدا می‌کنند.
انواع آکنه دوره قاعدگی به صورت کیست‌های ریز یا بزرگ به رنگ قرمز یا هم رنگ پوست و گاهی سر سفید نمود پیدا می‌کنند و در بسیاری از مواقع بسیار دردناک و ملتهب هستند. نکته قابل توجه این است که باید از فشار دادن و دستکاری این نوع جوش‌ها خودداری گردد چرا که موجب افزایش التهاب و عفونت می‌شوند و جای زخم یا اسکار بر روی پوست باقی می‌گذارند.
علت جوش صورت و بدن
پوست انسان منافذی دارد که به غدد چربی زیر پوست از طریق فولیکول‌های مو متصل می‌شوند. این غدد مایع روغنی به نام سبوم تولید می‌کنند.
با مسدود شدن این منافذ به دلایل مختلفی مانند تجمع باکتری‌های صورت (پروپیونی باکتریوم آکنس) یا سلول‌های مرده پوست، جوش‌ها شکل می‌گیرند.
طیف وسیعی از عوامل باعث ایجاد آکنه می‌شوند، اما علت اصلی آن افزایش سطح آندروژن است. آندروژن نوعی هورمون است که با شروع نوجوانی سطح آن افزایش می‌یابد و باعث رشد غدد چربی زیر پوست می‌شود. سبوم بیش از حد میتواند دیواره‌های سلولی منافذ پوست را شکسته و باعث رشد باکتری‌ها شود.
جوش صورت چه دلایلی دارد؟
رایج‌ترین دلایل ایجاد انواع جوش صورت عبارتند از:
- چربی بیش از حدی که توسط پوست تولید می‌شود
- جمع شدن سبوم و سلول‌های مرده در منافذ پوست و فولیکول‌ها
- باکتری‌ها
- عوامل عفونت‌زا
- تغییرات هورمونی و آندروژن‌ها که هورمون‌های موجود در بدن پسرها و دخترهایی هستند که در دوران بلوغ به سر می‌برند. این هورمون باعث افزایش تولید سبوم توسط غدد مربوط به آن می‌شود. هورمون‌ها بعد از سن بلوغ نیز مدام تغییر می‌کند و این عارضه به خصوص زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای مثال قاعدگی، بارداری، زایمان و شیردهی به نوزاد با تغییرات هورمونی قابل توجهی در زنان همراه است.
- استفاده از داروهای خاصی مانند داروهای حاوی کورتیکواستروئیدها، تستوسترون یا لیتیوم
- رژیم غذایی نامناسب و مصرف غذاهای خاص از جمله غذاهای غنی از کربوهیدرات، مانند نان، شیرینی و چیپس
- تنش و استرس که یکی از عوامل تشدید جوش صورت است که خیلی فوری نیز عمل می‌کند. استرس شاید باعث جوش صورت نمی‌شود، اما اگر شما در حال حاضر به این عارضه دچار هستید، استرس ممکن است آن را بدتر کند.
- ژنتیک که نقش مهمی در آکنه ایفا می‌کند. اگر هر دو والدین شما آکنه داشته باشند، احتمال بروز آن در شما تشدید می‌شود.
آیا خوراکی‌ها موجب جوش صورت می‌شوند؟
آکنه یک عارضه پوستی شایع است که تقریباً 10 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عوامل زیادی چون تولید سبوم، باکتری‌های آکنه ساز، هورمون‌ها و منافذ مسدود شده و التهاب در ایجاد آکنه نقش دارند.
تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی هم میتواند نقش مهمی در ایجاد آکنه داشته باشد. در اینجا به بررسی برخی از غذاهای که میتواند در بروز یا تشدید آکنه تأثیر داشته باشد، می پردازیم.
غلات و قندهای تصفیه شده: مصرف مواد غذایی که دارای کربو هیدرات‌های تصفیه شده هستند، مانند نان ها، برنج سفید، سودا و نوشیدنی‌های شیرین و غلات یا دسرهایی که با آرد سفید درست شود، ممکن است قند خون و سطح انسولین را در بدن افزایش داده و به ایجاد آکنه کمک می‌کند.
محصولات لبنی: طبق تحقیقات انجام شده مصرف زیاد لبنیات میتواند با بروز یا تشدید آکنه در ارتباط باشد. به عنوان نمونه مصرف شیر میزان انسولین را افزایش می‌دهد و موجب بروز آکنه می‌گردد.
فست فود: اگرچه به طور قطع اثرات مخرب استفاده از غذاهای فست فود ثابت نشده است اما مصرف منظم غذاهای فست فود مانند برگر، سیب زمینی سرخ کرده، انواع هات داگ و نوشابه‌های گازدار موجب افزایش موارد ابتلا به آکنه و یا تشدید آن می‌شود.
تفاوت جوش صورت خفیف، متوسط و شدید چیست ؟
اگر تعداد جوش‌های سرسفید یا سرسیاه در بدن شما کمتر از ۲۰، تعداد برجستگی‌های ملتهب کمتر از ۱۵ و تعداد ضایعه‌های برجسته قرمز و ملتهب کمتر از ۳۰ عدد است، شما در دسته افراد با جوش‌های خفیف قرار می‌گیرید.
جوش‌های خفیف معمولا با روش‌های خانگی و داروهای موضعی درمان می‌شوند و نیازی به مراجعه طولانی‌مدت برای درمان ندارند.
تعداد ۲۰ تا ۱۰۰ جوش سرسفید یا سرسیاه، ۱۵ تا ۵۰ برجستگی ملتهب و ۳۰ تا ۱۲۵ ضایعه کلی برجسته و ملتهب نشان می‌دهد که شما با عارضه جوش متوسط درگیر هستید.
متخصصان پوست برای درمان این نوع جوش از درمان‌های کلینیکال استفاده می‌کنند. درمان این نوع جوش‌ها ممکن است تا چند هفته طول بکشد و حتی گاهی تا پیش از درمان کامل علائم از آنچه هست بدتر شود.
جوش‌های شدید یا ندولوکیستیک در اثر وجود کیست‌ها یا ندول‌های متعدد ایجاد می‌شوند. این جوش‌ها ممکن است قرمز یا حتی کبود باشند و جای زخم ایجاد کنند.
هرچه زودتر برای درمان جوش‌های شدید به پزشک متخصص مراجعه کنید، آسیب ایجاد شده در پوست شما کمتر خواهد شد. ضمن اینکه پزشک میتواند بنا به تشخیص خود از داروهایی استفاده کند که التهاب و درد را کمتر کرده و فرایند درمان را سریع‌تر سازد.
وجود جوش در نقاط مختلف صورت نشانه چیست؟
جوش یا آکنه صورت در نقاط مختلفی از صورت نمایان می‌شود که علت جوش صورت در افراد مختلف متفاوت است. حال بسیاری از افراد این سوال را در ذهن دارند که جوش صورت در نواحی مختلف نشانه چیست؟ در پاسخ به این سوال، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جوش ناحیه پیشانی: مشکلات سیستم گوارشی ناشی از مصرف زیاد شکلات و مواد غذایی با درصد چربی بالا
- جوش بین ابروها (ناحیه بالایی بینی): مشکل کبد ناشی از مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی و لبنیات و همچنین آلرژی نسبت به مواد غذایی خاص
- جوش نزدیک گوش و نواحی تیره و سیاه اطراف چشم: مشکل کلیه ناشی از مصرف زیاد قهوه، چای و نمک
- جوش نوک بینی: مشکل قلب ناشی از چربی‌های بد و فشار خون بالا (مصرف میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و ماهی‌های غنی از امگا برای حل مشکل)
- جوش گونه‌ها: مشکل سیستم تنفسی ناشی از استعمال سیگار
- جوش نزدیک به چانه (زیر گونه‌ها): مشکل هورمونی ناشی از استرس و رژیم غذایی نامناسب
- جوش چانه: به هم خوردگی هورمون ها
- جوش گردن: وجود بیماری و مبارزه بدن با باکتری و ویروس
بنابراین اگر با جوش صورت در ناحیه‌های مختلف صورت مواجه شدید، می‌توانید در‌یابید که جوش صورت نشانه چیست؟ و با توجه به نوع مشکل، به درمان آن اقدام کنید.
